Hiện nay, số người nước ngoài sinh sống tại Nhật Bản sử dụng hệ thống “đổi bằng lái nước ngoài” (外国免許切替=外免切替) để chuyển đổi bằng lái từ nước mình sang bằng lái Nhật đang gia tăng nhanh chóng.

Theo thống kê của 警察庁（Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Nhật Bản）, số người sử dụng chế độ này để lấy bằng lái tại Nhật trong năm 2024 đã đạt 75,905 người, tăng khoảng 2.5 lần so với 10 năm trước.

Bài viết này sẽ giải thích dễ hiểu về hệ thống 外免切替, điều kiện sử dụng, điểm cần lưu ý, và cả xu hướng cải cách制度 hiện nay.

❓ 外免切替 là gì? Những ai có thể sử dụng?

“外免切替” là hệ thống cho phép người nước ngoài đang sinh sống tại Nhật có thể đổi bằng lái xe nước ngoài còn hiệu lực sang bằng lái xe của Nhật Bản.

✅ Điều kiện chính để có thể sử dụng hệ thống này:

• Có bằng lái xe nước ngoài còn hiệu lực
• Sau khi lấy bằng, phải lưu trú tại quốc gia đã cấp bằng đó trong thời gian tổng cộng ít nhất 3 tháng（gọi là “quy tắc 3 tháng”）
• Có địa chỉ tại Nhật có thể đăng ký 住民票（giấy đăng ký cư trú tại Nhật）
• Nộp giấy tờ cần thiết tại cơ quan cảnh sát hoặc trung tâm thi bằng lái

Người thuộc một số quốc gia/khu vực được miễn thi lý thuyết và thực hành. Những người khác cần vượt qua thi lý thuyết dạng ○× và kiểm tra kỹ năng lái xe.

⏳“Quy tắc 3 tháng” là gì? Rào cản lớn trong việc đổi bằng lái nước ngoài

Một trong những lý do khiến nhiều người nước ngoài gặp khó khăn khi đổi bằng lái là “quy tắc 3 tháng”.

Quy tắc này yêu cầu phải chứng minh cư trú tại quốc gia cấp bằng lái ít nhất 3 tháng sau khi nhận bằng.

Mục đích: Tránh ペーパードライバー（người chưa có kinh nghiệm lái thực tế）và ngăn lạm dụng lấy bằng ở nước khác rồi đổi dễ dàng ở Nhật.

📄 Cần giấy tờ gì để chứng minh?

• Hộ chiếu có dấu xuất nhập cảnh
• Lịch sử xuất nhập cảnh do cơ quan chức năng cấp
• Giấy cư trú hoặc chứng nhận lưu trú (tuỳ nước)
• Vé máy bay, thẻ nhập cảnh (tài liệu bổ sung)

📝 Trường hợp dấu xuất nhập cảnh mờ/mất, cần tài liệu bổ sung, thủ tục sẽ phức tạp.

🚫 Tại sao quy tắc này gây trở ngại?

Nhiều người Việt hay Philippines sang Hàn Quốc, Thái v.v. để lấy bằng trong thời gian ngắn.
Không thể chứng minh 3 tháng cư trú thì không đổi được bằng tại Nhật.

👉 Có bằng hợp lệ chưa đủ để đổi bằng tại Nhật!

🌍 Số người đổi bằng lái nước ngoài tăng 2.5 lần trong 10 năm

Thống kê từ 警察庁 cho thấy năm 2014 có 30,381 người, đến 2024 đã tăng lên 75,905 người.

Nguyên nhân: Tăng số lượng người nước ngoài có tư cách lưu trú như 特定技能（kỹ năng đặc định）và 技能実習（thực tập sinh kỹ năng）.

📍 Đặc biệt tăng mạnh tại các đô thị lớn

Tại Tokyo, có thời điểm người nước ngoài xếp hàng từ sáng để làm thủ tục.
Nhiều địa phương đã triển khai 予約制（chế độ đặt lịch hẹn） để giảm tải.

⚠️ Những lo ngại về chế độ 外国免許切替 và xu hướng cải cách

Dù tiện lợi, 外免切替 cũng có một số vấn đề:

• Dùng địa chỉ tạm như khách sạn để lấy 住民票
• Thi lý thuyết quá dễ, người đổi có thể chưa hiểu luật giao thông
• Miễn thi thực hành có thể gây lo ngại về kỹ năng thực tế

Tháng 3/2024, ông 坂井学（Chủ tịch Ủy ban An toàn Công cộng Quốc gia Nhật）phát biểu:
“Ngay cả tôi cũng thấy bài kiểm tra hiện tại quá đơn giản” → Chính phủ đang xem xét cải cách 外免切替制度.

Có thể sẽ áp dụng:

• Bắt buộc thi thực hành
• Siết chặt xác nhận 在留資格（tư cách lưu trú）

📌 Lời khuyên cho người chuẩn bị đổi bằng lái nước ngoài

Hệ thống 外免切替 rất hữu ích, nhưng nên chuẩn bị sớm và hiểu rõ điều kiện để tránh rắc rối.

✅ Những điều cần xác nhận trước:

• Bản gốc bằng lái và bản dịch (dịch tại JAF v.v.)
• Giấy tờ chứng minh lưu trú trên 3 tháng
• Quốc gia bạn có được miễn thi hay không
• Kiểm tra và đặt lịch tại trung tâm thi bằng lái địa phương

📝 Tổng kết

• 外免切替 cho phép đổi bằng nước ngoài sang bằng lái Nhật
• Quy tắc 3 tháng là điều kiện bắt buộc
• Cần chuẩn bị kỹ hồ sơ, đặc biệt nếu là người Việt có bằng từ nước thứ ba
• Chính phủ đang xem xét cải cách制度 trong tương lai