Vụ bê bối "thi hộ tiếng Nhật" của thực tập sinh kỹ năng người Việt – Khi thực tế cuộc sống đẩy người lao động vào con đường phạm pháp

Vào tháng 6 năm 2025, Sở Cảnh sát tỉnh Osaka đã bắt giữ một nhóm người Việt liên quan đến vụ “thi hộ kỳ thi tiếng Nhật”. Sáu thực tập sinh kỹ năng (技能実習生 – chương trình tiếp nhận người nước ngoài để truyền đạt kỹ năng nghề nghiệp tại Nhật) bị nghi ngờ đã nhờ người khác thi hộ kỳ thi tiếng Nhật cơ bản để chuyển sang tư cách lưu trú “特定技能 (Kỹ năng đặc định – loại tư cách cho phép làm việc lâu dài với thu nhập tốt hơn)”.

🎯 Mục tiêu là chuyển sang “特定技能 (Kỹ năng đặc định)”

Những người liên quan đều là thực tập sinh kỹ năng, đang tìm cách chuyển sang tư cách lưu trú "特定技能" (loại tư cách cho phép làm việc lâu dài, có thể chuyển việc trong cùng ngành và thu nhập cao hơn). Họ thừa nhận “khó có thể đậu kỳ thi nếu tự mình thi” nên đã nhờ người thi hộ.

💸 Người thi hộ nhận thù lao 6 vạn yên mỗi lần

Người nhận lời thi hộ là một nam thanh niên người Việt, 31 tuổi, hiện không có việc làm. Anh ta đã sử dụng thẻ lưu trú (在留カード – giấy chứng nhận tư cách lưu trú của người nước ngoài tại Nhật) của hai người khác để đi thi tại Osaka. Theo lời khai, anh đã thi hộ hơn 10 lần, nhận 6 vạn yên mỗi lần. Nguồn: Yomiuri Shimbun – 6/6/2025

🔍 Đơn vị tổ chức kỳ thi cũng siết chặt việc xác minh danh tính

Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (国際交流基金) đã tăng cường kiểm tra thân danh tính: chụp ảnh thí sinh, đối chiếu ảnh với thẻ lưu trú. Tháng 12/2023, họ đã báo cáo khoảng 100 trường hợp nghi vấn thi hộ cho cảnh sát tỉnh Osaka.

📱 Mạng xã hội – mảnh đất màu mỡ cho hành vi gian lận

Các nhóm Facebook tiếng Việt là nơi trao đổi thông tin thi cử và thậm chí tìm người thi hộ. PGS. Saito Yoshihisa cho biết: “Vụ án lần này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Nếu để tiếp diễn, lòng tin vào hệ thống thi tiếng Nhật sẽ bị tổn hại nghiêm trọng.”

🧭 Kết luận: Khi khoảng cách giữa 制度 và 現実 đẩy người lao động đến ranh giới pháp luật

Vụ thi hộ lần này phản ánh bất cập trong hệ thống tiếp nhận lao động nước ngoài:

• Rào cản tiếng Nhật
• Gian lận lan rộng qua mạng xã hội
• Tồn tại các đường dây môi giới

Giải pháp: Không chỉ siết quy định thi cử mà cần hỗ trợ môi trường học tập công bằng và minh bạch cho người lao động nước ngoài.